تعاریف اکوتوریسم [ویرایش]
اصلیترین فعالیت اکوتوریسم بر پایهٔ طبیعت زنده میباشد که بنا به تعریف سفری است مسئولانه به مناطقی طبیعی که حافظ محیط زیست بوده و باعث بهبود کیفیت زندگی مردم محلی گردد. طبیعتگردی حداقل آسیب را به طبیعت و فرهنگ منطقه وارد میکند.
به تعریفی دیگر، اکوتوریسم یا بوم گردشگری نوعی از گردشگری است که ریشههای آن به طبیعت و محیطهای باز گسترش یافته است. نخستین مسافرانی که حدود نیم قرن پیش سرنگیتی در آفریقا را بازدید کردند، و یا ماجراجویانی که در هیمالیا کوهپیمایی کردند را میتوان نخستین اکوتوریستها برشمرد.[۲]
انجمن بینالمللی اکوتوریسم (TIES) نیز در تعریف اکوتوریسم میگوید: «بوم گردشگری سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که در آن محیط زیست حفظ و بر رفاه مردم محلی تأکید شود.» [۳]
اکوتوریسم و کوهپیمایی ورزشی است نشاطانگیز، سالم و انسانساز که از ادوار بسیار قدیم، مورد توجه نیاکان ما بوده و ریشه در تاریخ دارد. عشق به ماجراجویی و رویت آثار بدیع طبیعت زنده همواره انسان را وادار به سیر در طبیعت و بازدید از جاذبههای حیرت انگیز میکند.
تاریخچه اکوتوریسم [ویرایش]
پیرامون واژهٔ اکوتوریسم و سابقهٔ کاربرد آن اظهارنظرهای متفاوتی صورت گرفته است. برخی صاحبنظران سابقهٔ کاربرد چنین واژهای را در اواخر دهه ۱۹۸۰ ذکر کردهاند. اما در تمام متون مرتبط Ceballos-Lascurain به عنوان نخستین کسی آمدهاست که این واژه را به کار بردهاست. برابر تعریف او، بوم گردشگری مسافرتی است که به منظور مطالعه، تحسین، ستایش و کسب لذت از سیمای طبیعی و مشاهدهٔ گیاهان و جانوران و آشنایی با ویژگیهای فرهنگی جوامع محلی در گذشته و حال صورت میگیرد.[۴]
برخی سابقهٔ اکوتوریسم را به زمانی دورتر و به Hetzer نسبت میدهند. و معتقدند که او این واژه را در دهه ۱۹۶۰ برای تشریح روابط متقابل گردشگری، محیط زیست و ویژگیهای فرهنگی، استفاده کردهاست. به اعتقاد Hetzer، مفهوم بوم گردشگری در واکنش به رویههای نامناسب و منفی توسعه و نادیده گرفتن ملاحظات زیست محیطی، شکل گرفته است. و سابقه آن به اواخر دهه ۶۰، یعنی زمانی که کارشناسان نسبت به برداشت بیرویه از منابع نگران بودند، باز میگردد.
گونههای مختلف اکوتوریسم [ویرایش]
گونههای مختلف طبیعتگردی عبارتند از گردش آبی و ساحلی، کوهنوردی، غارنوردی، بیابانگردی، دامنهنوردی، مردمشناسی، طبیعت درمانی، صید و شکار "در مواردی جاذبه های اکوتوریسم با ژئوتوریسم در تداخلند اما در اکوتوریسم آموزش زمین شناسی در فعالیتها مورد نظر نمی باشدو توجه خاص به طبیعت زنده و جاذبه های آن است".[۵]
رشد صنعت اکوتوریسم [ویرایش]
امروزه طبیعتگردی در میان گونههای مختلف گردشگری از جایگاه ویژه و رشد قابل توجهی برخوردار است و در بیست سالهٔ اخیر شاهد گسترش سریع فعالیتهای طبیعتگردی در سراسر جهان بودهایم و انتظار میرود بر شدت این گسترش نیز افزوده شود.[۶]
به لحاظ تأثیر بالقوهٔ زیادی که اکوتوریسم در زمینهٔ محافظت از محیط طبیعی و در اقتصاد بسیاری از کشورها دارد، سازمان ملل متحد تصمیم گرفت که سال ۲۰۰۲ میلادی را به عنوان سال بینالمللی اکوتوریسم اعلام کند و کمیسیون توسعه پایدار این سازمان (UNEP) و سازمان جهانی گردشگری را موظف به انجام فعالیتهایی در این سال ساخت. هدف از این کار، مرور مجدد تجربیات گذشته در زمینهٔ بوم گردشگری، تشخیص و ترویج انواع اکوتوریسم که در آنها ازاکوسیستمهای در معرض خطر حفاظت میشود، تقسیم فوائد حاصل از فعالیتها با جوامع محلی و احترام به فرهنگهای بومی است.[۷]
طبق برآورد سازمان جهانی کشاورزی نیز، رشد بوم گردشگری در دهه حاضر ۱۰ تا ۳۰ درصد خواهد بود. در وضع موجود شمار طبیعتگردان ۷ درصد کل مسافران جهان است که پیشبینی میشود در دههٔ آینده به ۲۰ درصد برسد. بنابراین اکوتوریسم از آیندهای پررونق و درخشان برخوردار است که موجب مزایایی فراوانی برای جهانیان خواهد شد.
صنعت اکوتوریسم ایران [ویرایش]
بسیاری از شرق شناسان و جغرافی دانان برجسته جهان، تمدن ایرانی را حاصل انطباق بسیار هوشمندانه با طبیعت چندگانه فلات ایران دانسته اند.بسیاری از آداب و رسوم نواحی بومی کشور بخشی از توانمندی صنعت توریسم ایران به شمار میآید. واقعیت این است که در گوشه و کنار ایران همه ساله بسیاری از آیینها برپا داشته میشود که حضور در آنها در یافتن راز و رمز آنها آرزوی بسیاری از علاقه مندان به سیر و سیاحت است، شناسایی این آداب و رسوم این فرصت را فراهم میآورد که ساکنان برای برگزاری تورهای اکوتوریستی به مضاعف سازی جاذبهها پرداخته و شمار متقاضیان آن را افزایش دهند .
نشریه طبیعت گردی ( تخصصی اکوتوریسم) در ایران [ویرایش]
طبیعت گردی یک نشریه تخصصی برای تمامی دوست داران طبیعت و طبیعت گردی می باشد . آگاهی دادن به مردم، مسوولین . اطلاع رسانی در خصوص ویزگی های منحصر به فرد ایران همراه با اشاعه فرهنگ نحوه درست استفاده کردن از این امکانات خدا دادی شروع به فعالیت نموده است. این نشریه با شماره 124/7306 ، با رویکرد علمی ترویجی با روش اطلاع رسانی ، جزوی و آموزشی با گستره بین المللی و به زبان فارسی - انگلیسی با ترتیب اشاعه فصلنامه موفق به دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1386 شده و تا کنون بالغ بر 10 شماره از آن منتشر شده است . برای دریافت رایگان آرشیو pdf این نشریه می توان به آدرس آرشیو نشریه طبیعت گردی مراجعه نمود. [۸]
پانویس [ویرایش]
- ↑ نکوئی صدری، بهرام، ۱۳۸۵«طبیعت رویکردی نو در گردشگری»، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی، سی دی مجموعه مقالات همایش علمی یک روزه، بررسی توانمندیها، موانع و مشکلات و راههای توسعه گردشگری در آذربایجان شرقی، چهارم دی ۸۵تبریز.
- ↑ 23. Lindberg G. and Huber, R.M., Jr (1993) Economic issues in ecotourism management. In: Lindberg, G. and Hawkins, D.E. (Eds) Ecotourism. A Guide forPlanners and Managers. The Ecotourism Society, North Bennington,
- ↑ The International Ecotourism Society. (1991). TIES Global Ecotourism Fact Sheet -www.ecotourism.org
- ↑ Ceballos-Lascuráin, Héctor. 1993a. The IUCN Ecotourism Consultancy Programme
- ↑ نکوئی صدری، بهرام (۱۳۸۸) مبانی زمین گردشگری :باتاکید برایران، تهران انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت)۲۱۱ صفحه.
- ↑ 24.Randall, A. (1987). Resource economics, Second Edition. New York, USA: John Wiley and Sons.
- ↑ 22. Epler Wood, M. 2002. Ecotourism: Principles, Practices & Policies for Sustainability. UNEP (United Nations Environment Programme), Division of technology, industry and economics, Paris.
- ↑ سایت رسمی نشریه طبیعت گردی - www.ecotourismmag.com
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.